وازلین چه خاصیت هایی دارد و از چه موادی تشکیل شده است؟

وازلین یک ماده ژله ای است که از مشتقات نفت خام به دست می آید. از این محصول در ساخت کرم ها، لوسیون های صورت و بدن و پماد های سوختگی و… استفاده می شود.

وازلین چیست؟

وازلین یا Vaseline نام تجاری پترولیوم ژله Petroleum jelly یا پترولاتوم Petrolatum یک ماده معدنی است. این ماده  ژله ای از تقطیر نفت در دمای ۳۶۰ درجه سانتی گراد به دست می آید. پترولاتوم  یک محصول فرعی محسوب می شود و مخلوطی از موم و روغن های معدنی است . فرمول مولکولی وازلین متشکل از کربن و هیدروژن بصورت C25H52 می باشد که یک هیدروکربن سنگین محسوب می شود. این ماده سفید رنگ  و تقریبا بدون بو و طعم است.

وازلین ضد آب است و انواع مختلف آن در صنایعی نظیر داروسازی ،ساخت لوازم آرایشی و بهداشتی ، لاستیک سازی و … مورد استفاده قرار می گیرد. خاصیت این ماده برای پوست دراین است که مانند لایه عایق عمل کرده و رطوبت پوست را حفظ می کند.

تاریخچه وازلین:

در حدود ۱۸۰ سال پیش کارگران چاه های نفتی برای التیام و ترمیم زخم ها و سوختگی ها از ماده ژله ای که در روند تقطیر نفت تولید می شود استفاده می کنند.

رابرت چیزبرو Robert Chesebrough شیمی دانی بود که برای اولین بار در پنسلوانیای آمریکا این ترکیب را کشف کرد و نهایتا در آزمایشگاه باترکیب پارافین و دیگر مواد معدنی وازلین را ساخت.

 

ترکیبات وازلین:

ماده ی فوق مانند سایر مواد شیمیایی از قبیل: حلال 402، پارافین و… یکی از محصولات جانبی پالایشگاه ها به حساب می آید که حتما باید به منظور استفاده های بهداشتی پالایش شود.

محصولاتی که به عنوان وازلین فروخته می شوند معمولا شامل 6 ماده اصلی – ژله نفتی ، روغن پارافین ، موم پارافین ، لانولین ، ویتامین E و پلی پروپیلن برای بسته بندی هستند

 

انواع و کاربردهای وازلین:

این محصول در انواع مختلفی ساخته شده و کاربرد های فراوانی در صنعت دارد. وازلین در گرید های صنعتی، داروسازی، بهداشتی و … تولید می شود.

وازلین صنعتی یا روغن پترولیوم زرد رنگ است و به عنوان روانکار یا غیره در صنایعی نظیر خودروسازی، چرم سازی، تعمیر و تجهیز ماشین آلات صنعتی و … استفاده می شود. وازلین صنعتی دارای ترکیبات مضر برای پوست انسان می باشد و افرادی که در این صنایع با این محصول در ارتباط هستند باید نکات ایمنی را رعایت کنند.

وازلین دارویی و بهداشتی ، نوع پالایش شده وازلین است که دارای افزودنی های خاصی می باشد. با اضافه کردن ویتامین E، روغن آرگان، لانولین و … این ماده بهداشتی تولید می شود. وازلین بهداشتی همراه با گلیسیرین در تولید بسیاری از محصولات بهداشتی استفاده می شود. این محصول کاربرد های گوناگونی دارد که در ادامه به توضیح برخی از آن می پردازیم:

۱_ از وازلین در تولید پماد، کرم، لوسیون و … استفاده می شود.

۲_  درمان ترک های پوستی کف پا یا ترک های دوران بارداری

۳_ رفع موخوره و خشکی مو

۴_ پاک کننده آرایشی

۵_ تقویت مژه و ابرو

۶_ ماسک مو و صورت

 

خواص این ماده بر روی پوست:

این ماده هیچگونه رطوبتی به پوست شما اضافه نمی کند و تنها می تواند رطوبت موجود بر روی پوست را حفظ نماید. علاوه بر این بر روی پوست های آسیب دیده پوششی مومی مانند به وجود می آورد تا از ایجاد حساسیت و آسیب بیشتر جلوگیری به عمل آید. با ایجاد این لایه ی مومی مانند، ترکیب فوق می تواند میزان از دست رفتن آب بدن را به حداقل برساند. براساس بررسی های انجام شده ، ژله های نفتی در مقایسه با روغن های لانولین ، زیتون و روغن های معدنی، از این لحاظ برتری دارند.

توصیه می شد از این ماده به منظور پاک نمودن آرایش پوستی هر شب قبل از خواب استفاده کنید تا رطوبت پوستتان در طول شبانه روز حفظ شود.

پاک کردن آرایش چشم:

از آنجایی که این ماده بر پایه ی نفت است می تواند هر نوع آرایشی را به راحتی در خود حل و پاک نماید. ماده ی فوق به منظور پاک نمودن آرایش چشم مورد استفاده قرار می گیرد و برخلاف برخی از پاک کننده های ارایش، برای استفاده در اطراف چشم نیز بی خطر می باشد.

مرطوب نمودن لب ها:

عواملی مانند باد سرد و گرمی هوا پوست لب را خشک می نماید. ماده ی فوق با حفاظت از پوست حساس لب، می تواند آن را مرطوب سازد و از خشکی آن جلوگیری به عمل آورد. علاوه بر این به دلیل آنکه در ترکیب فوق از عطر ها و طعم دهنده ها استفاده نشده است، اغلب افراد می توانند بدون نگرانی از واکنش های آلرژیک از این ماده برای مرطوب سازی پوست لب استفاده نمایند.

خواص برای ابرو  و مو:

ترکیب فوق به دلیل آنکه ماده ای موم مانند به حساب می آید می تواند با اعمال بر روی ابرو ها سبب فرم دهی و شکل دهی آن شود.

همچنین اگر شما از موهای خشکی برخوردار هستید احتمالا موهای شما در معرض موخوره و آسیب قرار می گیرد. ماده ی فوق با حفظ رطوبت مو می تواند از خشکی و ایجاد آسیب های احتمالی مو جلوگیری به عمل آورد.

آکنه روزاسه و خشکی پوست:

آکنه یک بیماری التهابی پوستی به شمار می رود. نشانه ها و علائم تحریک کننده برای این بیماری پوستی از فردی به فرد دیگر متفاوت است. با این حال تحقیقات محققین و متخصصین پوست نشان می دهد که استفاده از مواد مسدود کننده ی رطوبت پوست، مانند وازلین در این افراد نه تنها مضر نخواهد بود بلکه می تواند برای پوست مفید نیز باشد. خاصیت انسداد رطوبت توسط این محصول از پوستی که قرمز و ملتهب است محافظت می کند و ممکن است به بهبودی نسبی آن کمک کند.

در صورتی که شما از خشکی پوست رنج می برید ممکن است به این بیماری دچار شوید.

 

 

چین و چروک:

با تحقیق بر روی فعالیت میکروبیولوژی ژل نفتی دانشمندان به این نتیجه رسیدند که این ماده باعث افزایش تنظیم پپتیدها بر روی سطح پوست می شود. پپتید در بسیاری از کرم های زیبایی و یا سفت کننده ی پوست ترکیبی اصلی به شمار می رود. با این حال باید توجه نمود که این محصول خود به طور مستقیم نمی تواند منافذ پوست را مسدود نماید و یا چین و چروک های پوستی را درمان نماید اما با مرطوب نگه داشتن پوست این ماده می تواند از ایجاد چروک های زودرس پوستی جلوگیری نماید و پوست را شاداب و مرطوب نگه دارد و درنتیجه سرعت ایجاد نشانه های پیری را کاهش دهد

 

ایا استفاده از این ماده برای پوست های خشک مناسب می باشد؟

بله این ماده با حفظ رطوبت پوست می تواند حتی خشکی پوست را بهبود ببخشد و برخلاف اغلب مواد شیمیایی استفاده از آن در اطراف چشم نیز بی خطر گزارش شده است.

 

آیا استفاده از این ماده برای پوست های چرب مناسب است؟

بله استفاده از وازلین بی خطر گزارش شده است اما به دلیل ایجاد خاصیت چرب کنندگی فراوان ممکن است اغلب افراد دارای پوست های چرب استفاده از این ترکیب را ترجیح ندهند.

 

نکات مهم در استفاده از وازلین:

وازلین یک ماده معدنی  و هیدروکربن است که فقط استعمال خارجی دارد . بعضی افراد به اشتباه وازلین را خورده و یا برای رابطه جنسی از آن استفاده می کنند.

همانطور که گفته شد وازلین در گرید های مختلفی تولید شده و در در صنعت کاربرد بسیاری دارد از آنجا که در کشور ما نفت استخراج می شود تولید این ماده جانبی نیز بسیار است در نتیجه ماده ای نسبتا ارزان می باشد. وازلین در بشکه با اندازه های متفاوت به فروش می رسد.

 

معایب و خطرات وازلین

وازلین بسته به فرایند تولید و برندی که آن را می‌سازد، ممکن است درجه خلوص مختلفی داشته باشد. اگر این محصول به خوبی تصفیه و خالص سازی نشده باشد، می‌تواند حاوی مواد مضری باشد که برای پوست خطرساز هستند. این مواد مضر شامل برخی هیدروکربن‌های آروماتیک چند حلقه‌ای است که سرطان‌زا هستند. اما نمونه تصفیه شده و خالص این محصول برای استفاده خارجی امن و بی خطر محسوب می‌شود.

برای پی بردن به اینکه کدام محصول برای استفاده پوستی مناسب است، باید به اعتبار برند سازنده و برچسب مواد سازنده روی آن توجه داشته باشید. در این راستا پیشنهاد می‌کنیم از خرید وازلین‌ هایی که توسط یک کارخانه معتبر ساخته نشده یا خانگی و دست ساز است، استفاده نکنید.

استفاده از ژله نفتی روی لب یا بینی و در مجاری دهانی و تنفسی می‌تواند باعث بروز حساسیت، آلرژی و مشکلات تنفسی شود. چون این ماده می‌تواند ریه‌ی برخی افراد را تحریک و اذیت کند، به‌خصوص اگر فرد دارای مشکل تنفسی مانند آسم باشد. همچنین استفاده از آن به عنوان روان کننده واژن خطرناک بوده و باعث عفونت می‌شود. در موارد نادری هم گزارش شده که استفاده داخلی از وازلین می‌تواند احتمال ابتلا به ذات الریه را افزایش دهد.

وازلین اساسا به دلیل ماهیت چرب و روغنی خود می‌تواند منافذ پوست را مسدود کند. پس بهتر است افراد مستعد آکنه و دارندگان پوست‌های چرب از کاربرد آن درصورت خودداری کنند. افراد دیگر هم باید قبل از استفاده از این محصول، پوست خود را تمیز و خشک کنند تا احتمال رشد باکتری و عفونت به حداقل برسد.

 

محدودیت ها و معایب استفاده از وازلین :

این ترکیب برای استفاده در درمان آفتاب سوختگی مناسب نمی باشد.

از آنجایی که این ماده بر پایه ی ترکیبات نفتی است، آفتاب می تواند بر روی آن تاثیر داشته باشد، در نتیجه از این ماده به منظور از بین بردن اثرات آفتاب سوختگی بر روی پوست صورت استفاده نمی شود زیرا می تواند علائم آفتاب سوختگی را دو چندان نماید.

با این حال بر روی برخی از لیبل های وازلین درج شده است که این ماده می تواند در درمان سوختگی های جزیی مورد استفاده قرار بگیرد اما باید توجه نمود که استفاده از این ماده به منظور درمان سوختگی تنها برای سوختگی های در حال بهبود و چندین ساعت پس از آسیب دیدگی صورت می گیرد. با این حال توصیه می شود که از درمان های طبیعی مانند استفاده از آلوئه ورا به جای این ترکیب استفاده شود.