پرش به محتوا

متانول یا متیل الکل

حالت ماده: مایع بی رنگ

فرمول شیمیایی: CH3OH

نوع بسته بندی : بشکه

کشور تولید کننده: ایران

الکل چوب یا متانول چیست؟ و چه کاربردهایی دارد و اینکه آیا متانول قطبی است یا ناقطبی؟

این الکل جزء دسته الکل نوع اول می باشد که از نظر ظاهری مایع سمی بی رنگ با قابلیت اشتعال بسیار بالا است. متانول قطبی می باشد و ساده ترین نوع الکل ها و یک ماده مهم در سنتز شیمیایی می باشد. همچنین دارای فرمول شیمیایی CH3OH می باشد. ساختار متانول به این صورت است که که دارای یک گروه متیل متصل به یک گروه هیدروکسیل است و اغلب به اختصار MeOH نامیده می شود. متانول یک حلال قطبی پروتیک، مایع سبک، فرار، بی رنگ، با بوی مشخص شبیه اتانول است. متانول به مراتب سمی تر از اتانول است. دانسیته متانول برابر با 0.792 گرم بر میلی لیتر می باشد

 

فروش متانول یا متیل الکل

متانول یک مایع محلول در آب است. فرمول مولکولی متانول یا متیل الکل CH3OH می باشد. همچنین این ماده خاصیت اشتعال پذیری بالایی داشته و بخارات آن مقداری سنگین تر از هوا بوده و می تواند مشتعل شود. نکته قابل توجه این است که در صورت مشتعل شدن با شعله بی رنگ می سوزد، به همین دلیل باید رعایت موارد ایمنی را در نظر گرفت. همچنین باید گفت از ویژگی های متانول این است که هنگام استفاده به عنوان سوخت با غلظت بالا، الکل های تشکیل دهنده برای برخی از فلزات همچون آلومینیوم خاصیت خوردگی پیدا می کنند. متانول دارای درجه خلوص 99.85 درصد وزنی می باشد. چگالی متانول 0.792 گرم بر سانتی متر مکعب است. علاوه بر آب ناخالصی های دیگری همچون استون و اتانول (که جداسازی آنها به روش تقطیر سخت می باشد.) در متیل الکل یافت می شود که با استفاده از روش طیف سنجی UV-vis ناخالصی های آروماتیک و به وسیله تیتراسیون کارل فیشر محتوای آب را شناسایی و تعیین می کنند.

این محصول در بازار با نام های متعدد دیگری مانند متیل الکل، هیدروکسی متان، متیلول، الکل متیلیک، متیل هیدرات، متیل هیدروکسید، الکل چوب، روح چوب و کربینول (کاربینول) نیز شناخته می شود.

شاید برای شما این سوال پیش بیاید که متانول اسید است یا باز؟ باید گفت که الکل چوب یا متیل الکل تقریبا خنثی بوده و pH آن برابر با 7 تا 7.5 می باشد.

 

ویژگی های فیزیکی و شیمیایی متیل الکل

حلالیت در آب

تجزیه پذیری زیستی

حامل انرژی: ذخیره سازی آن به عنوان یک مایع بسیار راحت تر از هیدروژن و گاز طبیعی می باشد.

سازگار با موتورهای احتراق بنزینی: با ایجاد کمترین تغییرات در ساختار موتورها و زیر ساخت های حامل و ذخیره کننده سوخت های مایع

انرژی احتراق کم: انرژی احتراق آن 15.6 کیلوژول بر لیتر و نصف بنزین می باشد، حال آن که اتانول 24 و بنزین 33 میلی ژول بر لیتر می باشد.

 

منشا طبیعی متانول

متانول موجود در اتمسفر در طی روز از طریق هوا و زیر نور آفتاب به دی اکسید کربن و آب اکسیده می شود. این ماده همچنین در مقادیر فراوانی در فضا یافت می شود. در نتیجه، جو حاوی مقدار کمی بخار الکل چوب است. متیل الکل همچنین می تواند در گازهای آتشفشانی، دودهای ناشی از پوسیدگی مواد آلی و اگزوز موتور یافت شود.

نتایج حاصل از یک تحقیق، مقدار میانگین 4.5ppm متیل الکل را در بازدم افراد مورد آزمایش نشان داد. به طور متوسط ممکن است مقدار 0.45 گرم متیل الکل حاصل از پکتین موجود در میوه جات در بدن انسان در شبانه روز متابولیزه شود. برای مثال یک کیلو گرم سیب مقدار 1.4 گرم الکل چوب تولید می کند. همچنین متیل الکل را در مناطق ستاره ساز فضا می توان مشاهده کرد که به عنوان نشانگر از روی خطوط گسیل طیفی آن در ستاره شناسی کاربرد دارد.

 

متانول پیش ساز ترکیبات مختلف

الکل چوب یا متیل الکل برای تولید مواد شیمیایی مختلف از جمله فرمالدهید، استیک اسید و متیل ترت بوتیل اتر استفاده می شود.

سنتز فرمالدهید: تقریبا 40 درصد متیل الکل به فرمالدئید تبدیل می شود. یعنی الکل چوب در درجه اول به فرمالدئید تبدیل می شود، که در بسیاری از صنایع به خصوص پلیمرها به طور گسترده مورد استفاده قرار می گیرد. این تبدیل مستلزم اکسیداسیون است:

2 CH3OH + O2 → 2 CH2O + 2 H2O

سنتز MTBE: متیل ترت بوتیل اتر (MTBE) دیگر ماده شیمیایی می باشد که از ترکیب متیل الکل و ایزوبوتن سنتز می شود. MTBE به عنوان یک تقویت کننده اصلی اکتان در ترکیب بنزین کاربردی می باشد.

شایان ذکر است که ایران یکی از بزرگ ترین کشورهای تولید کننده متیل الکل می باشد. تبدیل متیل الکل به جهت تولید هیدروکربن های مختلف و حتی سیستم های آروماتیک، اساس چندین تکنولوژی مهم و مربوط به تبدیلات گاز طبیعی می باشد. در این رابطه به صورت کلی می توان به فرآیند تبدیل متیل الکل به هیدروکربن ها (MTH) اشاره کرد که برخی از زیر مجموعه های این فرآیند عبارتند از تبدیل متیل الکل به بنزین (MtG)، به الفین (MtO)، به پروپیلن (MtP) و به آروماتیک ها (MtA). همچنین باید گفت زئولیت ها ترکیباتی هستند که در این فرآیند به عنوان کاتالیزگر نقش دارند. ترکیبات زئولیت خانواده ای از ترکیبات آلومینو سیلیکات بلورین هستند که ضمن پایداری حرارتی بالا، از ظرفیت حرارتی زیادی نیز برخوردار هستند.

 

تولید متانول

گاز طبیعی یکی از اقتصادی ترین و پرکاربردترین مواد اولیه برای تولید متانول است. همچنین از خوراک های دیگر نیز می توان جهت تولید متانول استفاده کرد. در کشور چین از ذغال سنگ به عنوان ماده اولیه تولید متانول استفاده می شود. علاوه بر این، فناوری های بالغ موجود برای گاز زدایی زیست توده برای تولید متانول در حال اجرا هستند. یکی از مهم ترین مزیت های متیل الکل این است که می توان از هر منبعی که برای اولین بار به گاز سنتز می شود، آن را ساخت و تولید کرد.

متیل الکل به طور عمده توسط تخریب چوب (باکتری های بی هوازی و فیتوپلانکتون ها) تولید می شود، بنابراین به آن الکل چوب یا بیو الکل نیز می گویند. در واقع تولید متانول در فرایند کاتالیزوری به طور عمده از هیدروژناسیون مونوکسید کربن، دی هیدروژن صورت می پذیرد. به متیل الکل حاصل از ترکیبات آلی، متانول آلی نیز می گویند که منبع تجدید شدنی برای سوخت می باشد و می‌تواند جایگزین مشتقات نفت خام شود.

تولید متانول شامل مراحل زیر می باشد:

آماده سازی خوراک

تولید گاز سنتز

تراکم گاز سنتز شده

سنتز متانول

تصفیه متانول

سیستم بخار و کندانس

ذخیره سازی و بارگیری

 

تفاوت اتانول و متانول

متانول و اتانول هر دو الکل هستند و با وجود تشابه اسمی، تفاوت های زیادی دارند. اتانول عموما از تقطیر مواد غذایی ماننده غلات، سیب زمینی و نیشکر به دست می آید. از اتانول 70 درصد برای ضدعفونی دست استفاده می شود. به دلیل اینکه اتانول نقطه انجماد بسیار پایینی دارد، در تولید ضد یخ استفاده می شود. متیل الکل یا الکل چوب از یک فرایند مصنوعی به دست می آید و بسیار سمی می باشد. استفاده از این ماده بدون ماسک و دستکش عینک محافظ بسیار خطرناک است. این الکل در بین الکل ها کمترین میزان میکروب کشی را دارد و معمولا برای ضدعفونی استفاده نمی شود. متیل الکل می تواند از طریق پوست، دستگاه گوارش و تنفس جذب شود که در بدن ایجاد سم می کند. این سم باعث عوارضی مانند کوری، نارسایی کلیوی، کما و مرگ می شود. اتانول را عموما به عنوان الکل طبی یا الکل خوراکی و متیل الکل را به عنوان الکل صنعتی می شناسند.

 

کاربرد متانول در صنایع

متیل الکل یکی از مهم ترین محصولات صنایع شیمیایی در دنیا بوده و مواد بسیاری از مواد شیمیایی از آن مشتق می شوند. از این ماده به عنوان حلال و به عنوان ضد یخ در خطوط لوله و مایع واشر شیشه استفاده می شود و در اوایل دهه 1900 نیز به عنوان ضد یخ خنک کننده اتومبیل مورد استفاده قرار گرفت.

در برخی از تصفیه خانه های فاضلاب، مقدار کمی متیل الکل به فاضلاب اضافه می شود تا منبع غذایی کربن را برای باکتری های نیتروژن کننده فراهم کند، که نیترات ها را به گاز نیتروژن تبدیل می کنند و باعث کاهش نیتریفیکاسیون سفره های آب حساس میشوند.

عامل مهار کننده در الکتروفورز ژل پلی آکریل آمید

به عنوان پیش ماده دیگر مواد شیمیایی از جمله متیل بنزوات، آنیزول، پراکسی اسید ها

در تهیه اسید استیک

برای تولید متیل ترت بوتیل اتر

تولید انیدرید استیک

حلال

ضدیخ

برای تهیه فرمالدئید

در تهیه پلاستیک

تخته سه لایی

به عنوان سوخت موتور و موشک ها

در ساخت و تولید انواع رنگ و رزین

مواد منفجره

تولید انواع دوربین های عکاسی

تولید متیل آمین ها

تولید متیل هالیدها

تولید متیل اترها

تولید استر های متیل مانند ترانس استری شدن چربی ها و تولید بیودیزل از طریق ترانس استریفیکاسیون

در داروسازی و تهیه عطر ها

در طیف سنجی HPLC و UV / VIS

تولید انواع چسب های صنعتی

برای تولید انواع ظروف و تجهیزات آشپز خانه

افزودن به اتانول (به منظور تغییر ماهیت اتانول صنعتی و جلوگیری از کاربرد آن به عنوان نوشیدنی، مقداری متانول به آن اضافه می کنند).

تولید و تهیه انواع استات سلولز به منظور تولید انواع الیاف و پارچه

تولید دی متیل اتر

تولید فرمالین

ارتقا درجه آرام سوزی بنزین

به عنوان جایگزین تجدید پذیر برای هیدروکربن های نفتی

به عنوان سوخت جایگزین در صنعت کشتی رانی و کمک به کاهش انتشار گازهای گلخانه ای و اکسیدهای گوگرد (SOX) و اکسیدهای نیتروژن (NOX) و ذرات معلق

استفاده در موتورهای دیزل دریایی

به عنوان الکل دناتوره برای اتانول

به عنوان سوخت در اجاق های الکلی، اجاق های کمپینگ و قایق رانی

متیل الکل و مشتقات آن در صنایع بسیار زیادی کاربرد دارد، به عنوان مثال در ساخت رنگ، ضد یخ، فرش، پلاستیک، سوخت اتومبیل، کامیون، شناور و کشتی، دیگ های بخار و غیره. در زیر چند کاربرد آن را بررسی خواهیم کرد.

ضد یخ: متیل الکل دارای نقطه انجماد بسیار پایین از این جهت است که به عنوان ماده موثر در تولید ضد یخ به کار می رود.

تولید برق: سوخت بسیار از نیروگاه های تولید برق از این ماده تامین می شود. متانول بسیار به گازوئیل نزدیک است و از نظر تولید آلودگی پاک تر از دیگر سوخت های هم رده خود می باشد.

تولید پلاستیک: در صنعت تولید پلاستیک و پلیمر است، از متانول و مشتقات متانول برای تولید پلاستیک، پلی متیل متاکریلات، پلی استر، پارچه و پشم شیشه استفاده می شود.

ضدعفونی: بهتر است از این الکل صنعتی برای ضد عفونی استفاده نکنید. با توجه به ساختار متانول، این ماده بسیار سمی است و از طریق پوست به راحتی جذب می شود که عوارض بسیار زیادی دارد. همچنین بخار حاصل از تبخیر این ماده از روی سطح نیز سمی است و استشمام آن خطرناک می باشد. باید به این نکته هم توجه داشته باشید که متیل الکل قدرت ضدعفونی کمتری نسبت به اتانول دارد، به همین جهت است که فایده زیادی در ضدعفونی کردن ندارد. قابل توجه است بدانید که در زمان فراگیری بیماری کووید-19 سازمان غذا و داروی ایالات متحده آمریکا (FDA)، محصولات ضد عفونی کننده دست یافت که به جای اتانول، حاوی ماده سمی و خطرناک متیل الکل بودند. به همین دلیل هم نسبت به واردات این ماده و جلوگیری از ورود غیر قانونی این محصولات هشدار صادر کرد.

سوخت: از الکل چوب همچنین به عنوان سوخت موتورهای احتراق داخلی استفاده می شود. محصولات حاصل از سوختن متیل الکل و در نتیجه این واکنش CO2 یا کربن دی اکسید و آب می باشند که در زیر نشان داده شده است:

2 CH3OH +3 O2 → 2 CO2 + 4 H2O

 

MSDS متانول

متیل الکل از طریق پوست و تنفس جذب می شود و هنگام استفاده می بایست از دستکش، ماسک و عینک مخصوص استفاده کرد. همچنین اشتعال زا بوده و در صورت رعایت نکردن موارد ایمنی، می تواند توسط پوست جذب شده یا بر بینایی اثر منفی داشته باشد و حتی باعث مسمومیت شود. همچنین توجه داشته باشید که در صورت مشتعل شدن متانول باید آن را با مواد شیمیایی خشک، CO2 یا دی اکسید کربن، اسپری آب یا فوم مقاوم در برابر الکل خاموش نمایید.

 

تاریخچه متانول

مصریان باستان متیل الکل را از تجزیه گاز به دست می آوردند. متانول خالص برای اولین بار در سال 1661 توسط رابرت بویل از طریق تقطیر چوب بلوط، سنتز شد. سپس در سال 1834 شیمیدانان فرانسوی ترکیب اصلی متانول را تعیین کردند. اصطلاح متیل در حدود سال 1840 از متیلن گرفته شده و سپس متیل الکل نام گرفت، در نهایت کنفرانس بین المللی نامگذاری شیمیایی در سال 1892 آن را به متانول تغییر داد.