سولفات آهن چیست؟
سولفات آهن یک ماده شیمیایی بسیار مفید است که بیشترین مورد مصرف آن به عنوان یک کود کشاورزی به منظور تامین آهن مورد نیاز گیاهان برای انجام فعالیت های زیستی می باشد. به دلیل اینکه آهن نقش مهمی در فتوسنتز گیاهان داشته و جذب انرژی خورشید و انجام تنفس گیاه وابسته به آن است ، باید این عنصر از طریق استفاده از انواع کود آهن تامین شود. کود سولفات آهن به عنوان ارزان ترین کود آهن مطرح می باشد که علاوه بر قیمت ارزان ، دارای ویژگی های بسیار قابل توجهی همچون جذب سریع ، حلالیت بالا در آب و توان کاهش pH خاک می باشد که سبب جذب سریع تر ریز مغذی های کشاورزی خواهد شد. سولفات آهن را به فارسی زاج زرد یا زاج شتردندان می‌نامند. شکل آن بلورهای سفید متمایل به خاکستری است و از رطوبت بالایی برخوردار است و برای نگهداری باید محیطی خشک و دمای بین ۱۵ تا ۲۵ درجه سانتیگراد در نظر گرفت. یکی از ریزمغذی‌های ضروری در کشاورزی است. کشورهای آلمان، انگلیس، هند و چین از عمده‌ترین تولیدکنندگان جهانی این ماده می‌باشند. در ایران در استان‌های زنجان، اصفهان، قم، تهران و کرمان تولید می‌شود.
سولفات آهن (III)، ترکیب شیمیایی با فرمول Fe2(SO4)3 است. سولفات آهن(III) را با نام هایی نظیر: سولفات فریک سه گانه، زاج زرد، زاج شتردندان، قلقطار یا زاج شناخته می‌شود. سولفات فریک به صورت جامد بلوری زرد یا پودری به رنگ سفید مایل به خاکستری ظاهر می شود. معمولاً نمکی زرد رنگ است و در آب محلول می باشد. جزو دسته بندی انواع هیدرات ها نیز شناخته شده است. به طور کلی، سولفات فریک به عنوان محلول تولید شده از ضایعات آهن استفاده می شود.
از نظر کانی شناسی به مخلوط سولفات آهن و آلومینیوم، سولفات آهن 3 گفته می شود. این فرم بی آب بسیار نادر اتفاق می افتد و با آتش سوزی های زغال سنگ ارتباط دارد. در محلول های مناطق اکسیداسیون بسترهای سنگی سولفات آهن (III) نیز یک عامل مهم اکسیداتیو می باشد.
روش تولید
قبل از آبکاری و روکش ورقه های فولادی را از مخزن های اسید سولفوریک عبور میدهند سپس سولفات آهن به عنوان محصول جانبی تولید می شود.
روش دوم که یک روش تجاری جهت تولید این ترکییب میباشد اکسیداسیون پیریت است.
2 FeS2 + 7 O2 + 2 H2O → 2 FeSO4 + 2 H2SO4
جدول مشخصات فنی سولفات آهن
| نام محصول | سولفات آهن(III) |
| فرمول شیمیایی سولفات آهن(III) | Fe2(SO4)3 |
| شکل ظاهری | نمک بلوری سفید مایل به زرد یا خاکستری |
| جرم مولکولی | 399.9 g/mol |
| دانسیته | 3.1 at 68 F° |
ساختار فریک آهن
سولفات آهن (3+) ترکیبی از آهن و سولفات است که در آن نسبت یون آهن (3+) به یون سولفات 3 به 2 است. این نقش به عنوان یک کاتالیزور، می باشد. فریک آهن یک سولفات فلز و یک ماده مولکولی آهن است، که شامل یک آهن (3+) می باشد.
کاربرد سولفات آهن
در حمام آلومینیوم و فولاد
در صنایع تولید رنگ به عنوان رنگدانه‌های آهن
به عنوان منعقد کننده مواد زائد صنعتی در رنگرزی
به منظور تولید انواع کودهای کشاورزی مانند کود آهن
در صنایع استخراج روی جهت رسوب‌دهی با هالوژن‌هایی نظیر کلروفلوئور
در صنایع خوراک دام و طیور به عنوان ویتامین آهن
در صنایع شیمیایی به عنوان کاتالیزور
در صنایع دباغی و چرم سازی
صنعت نساجی
تصفیه آب و فاضلاب و پساب
ریختگری چدن
به عنوان نرم کننده و تهویه کننده خاک
سولفات آهن 7 آبه :
این ماده به صورت 7 آبه (FeSO4.7H2O) یکی از شکل های محبوب این محصول است که کاربردهای آن را می توان به صورت زیر بیان کرد :
کشاورزی : به عنوان آفت کش برای کنترل سیاه شدن گندم ، لکه سیب ، پوسیدگی میوه و به عنوان کود سولفات آهن برای حذف قارچ و خزه از محل نگهداری مواد غذایی استفاده می شود
پزشکی : منقبض کننده موضعی ، ضد کم خونی و مقوی کننده خون
صنایع غذایی : فروش سولفات هفت آبه گرید خوراکی به عنوان افزودنی و مکمل غذایی استفاده می شود
کاربردهای صنعتی:
این ماده در صنعت ، به عنوان پیشران برای سایر ترکیبات آهن دار استفاده می شود. از آنجایی که یک کاهنده بسیار قوی است، برای کاهش کرومات در سیمان و کم کردن میزان درصد کروم (ترکیب سمی) استفاده می شود. در صنایع نساجی برای تثبیت رنگ نیز به کار برده می شود. در گذشته از آن در صنایع چرم سازی و به عنوان جایگزین برای جوهر نیز استفاده می شده است. . فروش این ماده به عنوان کود ، خوراک دام ، در کاتالیست ها ، مکمل های غذایی برای بدن ، محصولات مراقبت گیاهی ، پرکن ها ، خمیر مجسمه سازی ، چسب ها و برای تصفیه آب مورد استفاده قرار می گیرد.