سوربیتول چیست؟
سوربیتول (Sorbitol) ماده ای است که به عنوان یک ماده شیرین کننده شناخته می شود. این ماده دارای فرمول مولکولی C6H14O6 است. انواع سوربیتول به صورت پودر و مایع در بازار عرضه شده و کاربرد دارد. کاربرد اصلی این ماده شیرین کننده گی است و به جای قند و شکر استفاده می شود.
از خواص قابل توجه سوربیتول این است که میزان کالری آن تقریبا یک سوم شکر است. دیگر کاربرد این شیرین کننده مصنوعی کمک به درمان و رفع موفق یبوست است.
انحلال پذیری سوربیتول در آب زیاد بوده و این ماده شیرین کننده به مقدار کم در اتانول نیز حل می شود. سوربیتول به نام های دیگر همچون گلوسیتول و سوربیلاکس، الکل قندی و پلی اُل هم معروف است.
سوربیتول (Sorbitol ) یک ماده شیمیایی با خواص ویژه و منحصر به فرد است. این ماده شیمیایی از اتم های کربن، هیدروژن و اکسیژن تشکیل شده است. سوربیتول را می توان یک الکل نامید، چرا که در ساختار آن 6 گروه هیدروکسی وجود دارد. گروه های هیدروکسی یا OH- موجب می شوند مولکول سوربیتول هم مانند یک الکل و هم به شکل یک قند چند عاملی عمل کند. به عبارت دیگر، تعداد هیدروکسی های موجود در ساختار شیمیایی سوربیتول ، خواص ویژه ای به آن بخشیده است.
تقریباً در هر صنعتی که با مواد اولیه غذایی و خوراکی، دارویی و آرایشی – بهداشتی در ارتباط باشد، نامی از سوربیتول برده می شود. در میان تنوع مواد اولیه برای تولید محصولات با کیفیت در حوزه صنایع غذایی و خوراکی، سوربیتول یکی از محبوب ترین مواد شیمیایی طبیعی به شمار می رود
سوربیتول قابلیت انحلال پذیری زیادی در آب دارد و به مقدار اندک نیز در اتانول حل می گردد.sorbitol با نام های دیگری از قبیل گلوسیتول (Glucitol ) و سوربیلاکس ( Sorbilax) نیز شناخته می شود.
سوربیتول دارای چیزی حدود 60 درصد قند و کمتر از 30 درصد کالری می باشد 2.6 کالری در هر گرم که در مقایسه با شکر( 4 کالری در هر گرم ) بسیار ناچیز است. همین امر موجب جایگزینی این ماده با شکر در بعضی محصولات غذایی شده است.

انواع سوربیتول
انواع این ماده در تنوع مختلف در بازار خرید و فروش سوربیتول عرضه شده و دارای قیمت های متفاوتی است. در ادامه به برخی از انواع این ماده شیمیایی اشاره می کنیم.
سوربیتول مایع
سوربیتول پودری

کاربردها سوربیتول
صنایع غذایی
رژیم های لاغری
رژیم های غذایی افراد دیابتی
کاهش مشکلات دهان و دندان
پزشکی
بهبود یبوست
پرفایده در سلامت پوست
کاهش قند خون

خواص سوربیتول
این ماده مانند سایر قند های الکلی خیلی شیرین نیست. درواقع سوربیتول پودری کالری بالایی ندارد. جالب است بدانید که هر گرم از این نوع سوربیتول حدود ۳۵% کالری کمتری نسبت به سایر قندها دارد.
کاربرد سوربیتول برای سلامتی موارد دیگری را نیز شامل می شود. Sorbitol powder جایگزین مناسب کربوهیدرات در افراد دیابتی است. امروزه فواید قند های الکلی و کاربرد آن ها در بدن بهتر درک می شود.
همان طور که پیش تر هم اشاره شد، سوربیتول به عنوان یک شیرین کننده مصنوعی جایگزینی برای قند و شکر است. درواقع خواص بی نظیر این ماده است که منجر به استفاده های گسترده اش شده است.
حلالیت زیاد در آب
مقاومت بالا در برابر گرما و حرارت
عاملی برای جلوگیری از کلوخه شدن در صنایع غذایی
مقاوم در محلول های اسیدی و قلیایی
اشتعال پذیر نبودن
داشتن مزه ای شیرین
نگهدارنده
جاذب رطوبت
داشتن کالری پایین
سمی نبودن

تفاوت سوربیتول مایع و سوربیتول پودری
سوربیتول پودری به شکل پودری سفید و کریستالی است.
پودر سوربیتول طعمی شیرین دارد و می توان آن را جایگزین ساکاروز نمود. مصرف سوربیتول پودری به عنوان ملین نیز استفاده می شود.
اما سوربیتول مایع بدون بو و بدون طعم خاص است. این ماده نیز مزه شیرینی داشته و اغلب جایگزین شربت گلوکز می تواند استفاده شود. لازم به ذکر است که شربت سوربیتول مایع کریستالیزه نشده و غلظت آن برابر با ۸۰% ماده خشک است.

نکات ایمنی و موارد هشدار در مورد کار با ماده شیمیایی سوربیتول:
سوربیتول یک ماده شیمیایی آلی با پایه گیاهی – طبیعی است که به صورت ارگانیک در بسیاری از مواد غذایی و میوه ها یافت می شود. عوارضی که در رابطه با سوربیتول در صنعت بیان شده اند، قابل توجه نیستند و بیشتر به بلعیدن ناگهانی این ماده توسط فرد مربوط می شوند. بلعیدن سوربیتول به صورت اتفاق اثرات مضری برای بدن انسان ندارد اما در برخی مواد دچار اختلال در عملکرد سیستم گوارشی شده و آن را به شدت تحریک می کند.
سوربیتول ها به عنوان شیرین کننده های مواد غذایی و افزودنی های داروها شناخته شده هستند؛ داروهایی که حاوی سوربیتول می باشند، طبق دستور پزشک مربوطه و رعایت موارد هشدار در کاتالوگ باید مصرف شوند. این دارو به عنوان یک منبع غنی از کربوهیدرات در مواد غذایی بیماران مبتلا به دیابت و همچنین در فرآورده های بدون شکر استفاده می شود.