تری اتانول آمین چیست؟

تری اتانول آمین نوعی آمین سوم است و شبیه به آمونیاک است با این تفاوت که در آن هراتم هیدروژن توسط یک گروه اتیل جایگزین می شود.

تری اتانول آمین یک مایع روغنی بی رنگ است که بویی مشابه بوی آمونیاک دارد. این ماده به راحتی آب جذب می کند و هنگام قرار گرفتن در معرض هوا و نور به رنگ قهوه ای تبدیل می شود. در دمای پایین، کریستال مکعب بی رنگ یا زرد کم رنگ خواهد شد. با آب، متانول و استون قابل اختلاط است. تری اتانول آمین در بنزن، اتر و n-هپتان محلول است و درتتراکلرید کربن نیز کمی محلول است. این ترکیب نوعی محلول قلیایی قوی است که با پروتون ترکیب می شود.

تری اتانول آمین یک آمینو الکل است. این ماده در واکنش های گرمازا، اسیدها را خنثی کرده و نمک به همراه آب تشکیل می دهد. آمین ها ممکن است با ایزوسیانات ها، مواد آلی هالوژنه، پراکسیدها، فنل ها (اسیدی)، اپوکسیدها، انیدریدها و اسید هالیدها ناسازگار باشند. هیدروژن گازی قابل اشتعال در ترکیب با عوامل احیا کننده قوی مانند هیدریدها تولید می شود. با اکسیدان های قوی به شدت برخورد می کند.

 

تولید تری اتانول آمین:

تری اتانول آمین از واکنش اتیلن اکسید با آمونیاک آبی تولید می شود، همچنین اتانول آمین و دی اتانول آمین نیز به عنوان محصول جانبی تولید می شوند. با تغییر استوکیومتری واکنش دهنده ها می توان نسبت محصولات را کنترل کرد.

 

روش تولید تری اتانول آمین:

اکسید اتیلن و آب و آمونیاک را در راکتور قرار دهید. واکنش چگالش یا تغلیظ را تحت دمای 30 الی 40 درجه سانتیگراد و فشار 70.9 الی 304 کیلو پاسکال انجام می شود تا محلولی از مونو، دی و تری اتانول آمین تولید شود. پس از حذف آب، در دمای 90 الی 120 درجه سانتیگراد، ماده غلیظ شده و سپس برای تقطیر به سه برج تقطیر خلا می رود. با توجه به نقاط مختلف جوش، می توانید بیش از 99٪ خلوص محصول نهایی اتانول آمین، دی اتانول آمین و تری اتانول آمین را به دست آورید. در طول واکنش، اگر نسبت اتیلن اکسید افزایش یابد، نسبت تولید دی و تری اتانول آمین افزایش می یابد، بنابراین می توانیم از این عملکرد، دی و تری اتانول آمین بیشتری به دست آوریم.

مکانیزم تری اتانول آمین با اسید چرب:

هنگامی که به نسبت متعادل با یک اسید چرب مانند اسید استئاریک یا اسید اولئیک مخلوط شود، تری اتانول آمین یک صابون آنیونی با pH حدود 8 تشکیل می دهد، که ممکن است به عنوان یک ماده امولسیون کننده برای تولید روغن دانه ریز و پایدار در آب استفاده شود، امولسیون غلظت هایی که به طور معمول برای امولسیون استفاده می شود، 2/4 درصد در تنش تری اتانول آمین و 2- 5 برابر اسیدهای چرب است. در مورد روغن های معدنی، 5٪ ولتاژ در ثانیه تری اتانول آمین، با افزایش مناسب مقدار اسید چرب استفاده شده، مورد نیاز است. آماده سازی هایی که حاوی صابون های تری اتانول آمین هستند در اثر ذخیره شدن تیره می شوند. با این حال، ممکن است با جلوگیری از قرار گرفتن در معرض نور و تماس با فلزات و یون های فلزی، تغییر رنگ آن کاهش یابد.

 

کاربردهای تری اتانول آمین در صنعت:

تری اتانول آمین عمدتا در ساخت سورفاکتانت ها، مواد شوینده مایع، مواد آرایشی و غیره استفاده می شود.

یکی از اجزای مایع برش دهنده و مایع ضد یخ است.

در صنعت لاستیک سازی، در طول پلیمریزاسیون لاستیک نیتریل، می توان آن را به عنوان یک فعال کننده استفاده کرد، که فعال کننده ولکانیزاسیون لاستیک طبیعی و لاستیک مصنوعی است.

همچنین می تواند به عنوان امولسیون کننده های روغن، موم و سموم دفع آفات، مرطوب کننده و تثبیت کننده مواد آرایشی، نرم کننده های پارچه و همچنین افزودنی های ضد خوردگی روان کننده ها استفاده شود.

تری اتانول آمین همچنین توانایی جذب دی اکسید کربن و سولفید هیدروژن و سایر گازها را دارد. در طی تمیز کردن گاز کک و سایر گازهای صنعتی، می توان از آن برای حذف گازهای اسیدی استفاده کرد.

همچنین یک ماده پوششی معمولاً مورد استفاده در روش تیتراسیون EDTA است.

تری اتانول آمین در درجه اول به عنوان سورفاکتانت استفاده می شود و باعث کاهش کشش سطحی بین دو محیط می شود.

همچنین از آن به عنوان یک امولسیون کننده عمومی برای آماده سازی ها استفاده می شود، مانند آن هایی که شامل نفوذ دارو هستند.

تری اتانول آمین به طور گسترده ای در فرمولاسیون های دارویی موضعی، در درجه اول در تشکیل امولسیون ها، استفاده می شود.

در داروسازی از تری اتانول آمین در تشکیل نمک برای محلول های تزریقی و در آماده سازی موضعی ضد درد استفاده می شود.

تری اتانول آمین به عنوان واسطه در تولید مواد فعال کننده سطح، مواد نساجی خاص، موم، جلا دهنده، علف کش، دستگاه های تخلیه کننده روغن، کالاهای توالت، مواد افزودنی سیمان و روغن های برش استفاده می شود.

از تری اتانول آمین برای تولید روان کننده های دستکش لاستیکی نیز استفاده می شود.

سایر کاربردهای عمومی به عنوان بافر، حلال و نرم کننده های پلیمری و به عنوان یک ماده مرطوب کننده است.

تری اتانول امین در صابون های اسیدهای چرب استفاده می شود. در تمیز کردن و خشک کردن مواد آرایشی، شامپوها، کرم ها، موم ها، روغن های برش، مواد شوینده خانگی و امولسیون ها نیز به کار می رود.

در تمیز کردن پشم ماده ضد بخار نساجی؛ دفع کننده آب؛ عامل پراکندگی بازدارنده خوردگی نرم کننده امولسیون کننده تمیز کننده پلاستیک کننده؛ عامل کیلیت؛ شتاب دهنده لاستیکی؛ عامل قلیایی سازی دارویی؛ کاتالیزور برای تراکم و غیره نیز کاربرد فراوان دارد.

در امولسیون با روغن های معدنی و گیاهی نیز مصرف می شود.

 

آیا استفاده از این ترکیبات در صنایع آرایشی و بهداشتی مجاز است؟

سازمان غذا و داروی آمریکا FDA دو ماده ی DEA و TEA را در لیست افزودنی های غذایی مجاز غیر مستقیم قرار داده است. مواردی مانند چسب های موجود در بسته بندی، کمک به شستشو یا لایه برداری از میوه ها و سبزیجات در این دسته کاربردها قرار می گیرند.

در سال 1983، CIR به این نتیجه رسید که استفاده از این مواد برای کاربردهای کوتاه مدت و یا شست و شوی کامل از سطح پوست مناسب بوده و بی خطر می باشند. با این حال در محصولاتی که برای تماس طولانی مدت با پوست در نظر گرفته شده است، غلظت TEA و دی اتانول آمین نباید از 5٪ تجاوز کند.

توصیه می شود این مواد تنها در محصولات قابل شستشو استفاده شوند. استفاده از این مواد در محصولاتی که در فرمولاسیون خود حاوی N-nitrosating agents می باشند به دلیل تشکیل نیتروزآمین توصیه نمی گردد.

 

خطرات استفاده در کرم سازی و لوازم آرایشی و بهداشتی چیست؟

این ماده را می توان در 40 درصد از اقلام آرایشی و بهداشتی موجود مانند عطر ها،کرم ها ، لوسیون های پوستی ، رنگ مو، سرم های چشم و پاک کننده های پوستی یافت. این ماده به دلیل تنظیم pH و افزایش خاصیت مخلوط شدگی مواد با یکدیگر در این صنعت کاربرد فراوان دارد. اما به دلیل عوارض های جانبی و حساسیت های گزارش شده استفاده از این ماده در ساخت و تهیه ی لوازم آرایشی در چندین کشور دنیا ممنوع اعلام شده است.

سازمان غذا و داروی آمریکا غلظت مجاز استفاده از آن را حدود 5 درصد اعلام کرده است زیرا این ماده در دوزهای بالا می تواند خطرناک باشد و خسارات جبران ناپذیری را به بار آورد. اما در دوز های مجاز زیانی وارد نمی کند.

همچنین توصیه می شود بعد استفاده از لوازم آرایشی و بهداشتی حاوی Triethanolamine شست و شوی لازم صورت پذیرد و از ماندن این لوازم آرایشی و بهداشتی به طور طولانی مدت بر روی پوست خودداری شود.

 

خطرات (MSDS) تری اتانول آمین

کار کردن با هر ماده ی شیمیایی می تواند خسارات و عواقبی را بر جای بگذارد و برای پیشگیری از بروز حوادث احتمالی لازم است نسبت به رعایت موارد ایمنی ذکر شده در برگه اطلاعات ایمنی این محصول اقدام نمایید.

در ادامه برخی از خطرات تری اتانول آمین در اثر تماس را بررسی نموده ایم:

تماس با چشم باعث تحریک آن می شود

استنشاق: در صورت استنشاق این ماده می تواند موجب سرفه و تحریک دستگاه تنفسی شود.

بلع : در صورت بلعیدن، این ماده می تواند موجب اسهال و استفراغ شود

تماس با پوست: ممکن است باعث تحریک پوست شود. تماس مکرر و طولانی مدت می تواند موجب واکنش های آلرژیک ، درد و قرمزی شود.

طی بررسی های انجام گرفته روی DEA و TEA مشخص شد که این مواد، تحریک کننده های خفیف پوست و چشم هستند و با افزایش غلظت، این تحرکات افزایش می یابند. هر چه ماندگاری این مواد بر روی پوست بیشتر باشد میزان تحرکات به وجود آمده نیز افزایش می یابد. در نتیجه استفاده از این ماده در محصولات قابل شستشو بلامانع است اما برای محصولات با ماندگاری بالا بر روی پوست مانند کرم های مرطوب کننده و لوسیون ها توصیه نمی گردد.

توصیه می شود که محصولات آرایشی و بهداشتی حاوی TEA بیش از 24 ساعت بر روی پوست و یا دور چشم باقی نمانند و در سریعترین زمان ممکن با استفاده از پاک کننده های آرایشی آثار کرم و یا سایر محصولات از روی پوست پاک شوند. لازم به ذکر است که صابون به تنهایی توانایی پاک کردن کامل را ندارد.