ایزوپروپیل الکل چیست ؟

ایزوپروپیل الکل (Isopropyl Alcohol) با نام تجاری Alcojel یکی از مواد شیمیایی پرکاربرد در صنایع مختلف است. ایزوپروپیل الکل یک ترکیب شیمیایی بی رنگ و قابل اشتعال با بوی قوی است که کاربرد اصلی آن در مواد ضد عفونی کننده و شوینده است.

این الکل درسال ۱۹۲۰ برای اولین بار با هیدراسیون پروپن تولید شد. عمده مصرف این الکل در آن زمان اکسیداسیون و تولید استون بود که اولین بار در جنگ جهانی اول برای تهیه کوردیت ، محصولات دود زا و ماده محرک انفجاری مورد استفاده قرار گرفت.

این ماده ایزوپروپیل الکل با خواص ضد باکتریایی است که در صابون ها و لوسیون ها به عنوان ضدعفونی کننده مورد استفاده قرار می گیرد. اگرچه مکانیسم دقیق عمل ضد عفونی کننده این ماده مشخص نیست ، اما ممکن است ارگانیسم ها را با دناتوراسیون پروتئین ها و DNA ، تداخل درمتابولیسم سلولی و حل کردن غشاء لیپوپروتئینی از بین ببرد.

خواص شیمیایی و فیزیکی ایزوپروپیل الکل

ایزوپروپیل الکل در آب، اتانول، اتر و کلروفرم قابل انحلال است. این ماده اتیل سلولز، پلی وینیل بوتیرات ، بسیاری از روغن ها ، آلکالوئیدها و رزین های طبیعی را حل می کند. از نظر رنگ ایزوپروپیل الکل یک مایع بی رنگ است که در گریدها و درصدهای مختلف در دسترس است

بر خلاف اتانول یا متانول ، این ماده با محلول های نمکی قابل اختلاط نیست و می توان با افزودن نمکی مانند کلرید سدیم آنرا از محلول های آبی جدا کرد

.

موارد مصرف ایزوپروپیل الکل چیست ؟

از ایزوپروپیل الکل به دلیل خواص آنتی باکتریال می توان برای تمیز کردن سطوح مختلف استفاده کرد. این ماده بهترین ضدعفونی کننده برای استفاده در بیمارستان ها و مایعات ضدعفونی کننده دست قبل از جراحی و حتی کاربردهای خانه داری است.

این الکل می تواند برای تولید حلال دیگری به نام ایزوپروپیل استات، استری شود. این ماده با دی سولفید کربن و هیدروکسید سدیم و هیدروکسید پتاسیم واکنش نشان می دهد تا به ایزوپروپیل زانتات سدیم که یک علف کش و یک معرف برای شناورسازی سنگ معدن است را تولید کند.

ایزوپروپیل الکل با تیتراکلرید تیتانیوم و فلز آلومینیوم واکنش نشان می دهد و به ترتیب ایزوپروپراکسیدهای تیتانیوم و آلومینیوم را تولید می کند که به عنوان کاتالیزور و معرف شیمیایی مورد استفاده قرار می گیرد. این ماده را به دلیل فراریت بالا می توان برای تمیز کردن سطوح شیشه ای ، پنجره ها یا آینه ها مورد استفاده قرار داد.

الکل ایزوپروپیل ۹۹ درصد

ایزوپروپیل الکل۹۹%   یکی از خالص ترین اشکال الکل موجود در بازار است و در هر شرایطی که غلظت کمتر غیرکاربردی  یا بی اثر باشد استفاده می شود. بیشترین کاربرد ایزوپروپیل الکل ۹۹٪ شامل پاک کننده لوازم الکترونیکی ، حذف روغن و چربی و ضد عفونی کننده است.

ایزوپروپیل الکل ۹۹٪ درجه خلوص بسیار بالایی دارد و علاوه بر استفاده به عنوان یک عامل تمیز کننده خانگی در بسیاری از محصولات روزمره مانند جوهر ، رقیق کننده رنگ ، پاک کننده های عمومی ، مواد ذوب کننده شیشه و ضد عفونی کننده ها یافت می شود ، زیرا در از بین بردن باکتری ها و ویروس ها بسیار موثر است .

این الکل را می توان در طیف وسیعی از کاربردها استفاده کرد ، اما موثرترین و محبوب ترین در آن در صنایع تولیدی است. با دیجیتالی شدن دنیا و افزایش کاربرد دستگاه های هوشمند ، نیاز به ۹۹٪ الکل ایزوپروپیل به احتمال زیاد افزایش خواهد یافت.

 

تسکین درد با الکل ایزوپروپیل

علاوه بر دو کاربرد مهم و جالب ذکر شده در رابطه با الکل ایزوپروپانول ، جالب است بدانید که این الکل حتی برای تسکین دردها نیز مورد استفاده قرار می گیرد.

در تهیه روغن مخصوص برای عضلات، از الکل ایزوپروپیل کمک گرفته می شود،

چرا که این الکل می تواند با خاصیت و ماهیتی که دارد سبب تحریک پوستی شده و وضعیت گردش خون را بهبود ببخشد، درنتیجه این فرآیند تسکین دردها حاصل می شود.

الکل ایزوپروپیل یک الکل خوراکی نیست، در صورت بلع این الکل اسهال، کاهش فشارخون و انقباض شکم به سراغ شما می آید.

روش تشخیص الکل ایزوپروپیل

اگر به دنبال خرید ایزوپروپیل الکل هستید بهتر است از راه های تشخیص آن آگاه شوید.

شناسایی الکل ایزوپروپیل به کمک ویژگی های آن به راحتی قابل اجرا است. از جمله این ویژگی ها رنگ و بوی این الکل است، این الکل بی رنگ است.

اگر آن را بو کنید متوجه بوی به شدت تند آن می شوید. الکل ایزوپروپیل تقریبا بویی شبیه بوی استون دارد.

اگر مقداری کمی از آن را برای مدتی در محیط باز قرار دهید متوجه خواهید شد که به سرعت تبخیر می شود.

 

آیا الکل ایزوپروپیل همان الکل صنعتی است؟

در ابتدا بهتر است با ویژگی های یک الکل معمولی و در مقابل آن الکل صنعتی آشنا شوید. الکل های صنعتی در واقع اتانول هایی با خلوص پایین هستند.

یک الکل صنعتی برای مصارف طبی، ضدعفونی کننده و مواردی از این دسته به هیچ عنوان نباید استفاده شود.

کارخانه ها اغلب برای جلوگیری از سواستفاده افراد برای فروش الکل صنعتی به جای الکل طبی، به این ترکیبات رنگ زرد یا قرمز اضافه می کنند.

متانول یک الکل صنعتی  است که در ترکیبات این گروه از الکل ها به کار می رود. اضافه کردن این الکل به اتانول، این ترکیبات را به شدت سمی و خطرناک می کند.

الکل معمولی الکلی است که برای مصارفی مانند ضدعفونی سطوح به کار می رود. دو دسته از این الکل ها، الکل ایزوپروپیل و اتانول است. این الکل ها بوی نسبتا خفیف تری نسبت به الکل صنعتی دارند.

در صورت اشتعال آن ها رنگ شعله آبی رنگ دارند، در صورتی که رنگ شعله الکل صنعتی یا همان متانول اغلب سفید رنگ است.

اگر با الکل صنعتی تماس داشته باشید آسیب های جدی به شما وارد می شود. درحالی که استفاده از الکل معمولی برای ضدعفونی سطوح، آسیب زا نیست.

نکته قابل توجه این است که یک الکل صنعتی فارغ از آسیب هایی که برای افراد به جای می گذارد به سبب درصد خلوص پایین خاصیت ضد عفونی کنندگی ندارد.

یک الکل برای حفظ قدرت ضدعفونی کنندگی اش به درصد خلوصی بالاتر از 70 درصد نیاز دارد.

 

ایزوپروپیل الکل بهتر است یا اتانول؟

همانطور که می دانید هر دو این الکل ها برای ضدعفونی سطوح به کار می روند. براساس تحقیقات انجام شده اتانول فقط بر ویروس های لیپیدی اثرگذار است.

بنابراین همانند الکل ایزوپروپیل می تواند ویروس کرونا که یک ویروسی لیپیدی است را از بین ببرد.

فرایند به کار رفته در نابودی بافت های غیر زنده توسط هر دو الکل یکسان است. بنابراین هر دو نوع الکل طی فرایندی مشابه ویروس ها را از بین می برند.

اتانول اغلب در مشروبات الکلی، صنایع عطرسازی، صنایع رنگ سازی، ضدیخ و مواردی از این قبیل به کار برده می شود.

این ماده همچنین با درصد خلوص بیشتر از 60 و کمتر از90 برای ضد عفونی نیز استفاده می شود.

آنچه باعث تفاوت اتانول و الکل ایزوپروپیل شده است، اثر این الکل ها بر روی بافت های زنده است.

الکل ایزوپروپیل که به آن الکل مالشی هم می گویند.

بنابراین به نظر می رسد که استفاده از الکل ایزوپروپیل با درصد ذکر شده نسبت به اتانول بهتر است.

بر اساس تحقیقات اخیر توانایی پاک کنندگی الکل ایزوپروپیل نیز نسبت به اتانول بیش تر است. این الکل در سطوح تعداد بیشتری از ویروس ها را از بین می برد.

بیش ترین الکل مورد استفاده برای ضدعفونی در بیمارستان ها ، ایزوپروپیل الکل است.گفته شده که قدرت پاک کنندگی آن دو برابر است.

 

نکات ایمنی که در استفاده از ایزوپروپیل الکل باید در نظر بگیرید.

همانطور که در بالا ذکر کردیم این الکل، الکل خوراکی نیست. بلع و استنشاق آن می تواند منجر به مسمومیت های شدید، آسیب های جبران ناپذیر و حتی مرگ شود.

پس از ضدعفونی و اسپری کردن سطوح با این الکل اجازه دهید چند دقیقه الکل روی سطح بماند. سپس با دستمال سطح را تمیز کنید.

توجه داشته باشید که دستمال ها را مرتب تعویض کنید و دستمال استفاده شده را دور انداخته یا به خوبی بشویید

 

عوارض خوراکی

ایزوپروپانول به عنوان یک ماده ضد عفونی کننده و الکل مالشی مورد استفاده می گیرد. الکل ازوپروپیل به هیج وجه مصرف خوراکی ندارد. قرار گرفتن در عرض این ماده باعث آسیب‌های عصبی، کبد، کلیه، عروق قلبی و مغزی می‌شود. بعضی از افراد از این الکل برای مست کردن استفاده می کنند که منجر به مسمومیت شدید می شود. علایم مسمومیت با ایزوپروپانول شامل درد معده، سرگیجه، مشکل تنفسی و کند شدن تنفس، افت فشار خون، افزایش ضربان قلب، کاهش دمای بدن، تهوع و استفراغ، لکنت، سوزش و درد در گلو و در موارد شدیدتر کما می باشد. مصرف خوراکی این ماده موجب مسمومیت حاد می شود و لازم است بلافاصله با فوریت های پزشکی تماس گرفته شود .

 

سوالات متداول

آیا ایزو پروپیل الکل سمی است؟

این ماده به مقدار کم اگر وارد بدن انسان شود می تواند با کمک کلیه دفع شود. کلیه انسان می تواند 20 تا 50 درصد از ایزوپروپانول را از بدن انسان خارج کند و مقدار باقی مانده هم توسط آنزیم هایی مثل دهیدروژناز الکل به استون تبدیل شده و به وسیله ریه و کلیه دفع می شود.

سوء مصرف این الکل به صورت استنشاقی یا خوراکی یعنی چیزی در حدود 200 میلی لیتر برای یک بزرگسال بیشتر از حد تحمل و توان بدن انسان است و منجر به مسمومیت می شود. برای درمان مسمومیت ناشی از این الکل در مرحله اول از درمان دیالیز انجام می شود تا الکل و استون (ناشی از تجزیه این الکل به وسیله آنزیم ها) از بدن خارج شود. در صورتی که بدن فرد با کمبود آب مواجه شود لازم است این کمبود به طرق مختلف جبران و جایگزین شود. با اکسیژن درمانی به ریه ها برای دفع این مواد کمک می شود.

 

آیا ایزوپروپیل الکل خوراکی است؟

ایزوپروپانول خوراکی نمی باشد. در مقایسه با سایر الکل ها در بدن انسان به شکل متفاوتی متابولیزه می شود و نوشیدن مقادیر اندکی از این الکل می تواند منجر به مرگ یا در کسانی که زنده مانده اند به کوری دائمی مبتلا شوند. دوز مرگ آور این ماده در بزرگسالان 8 اونس است.

 

آیا ایزو پروپیل الکل برای پوست بی خطر است؟

این الکل به راحتی از طریق پوست جذب می شود، بنابر این ریختن مقدار زیادی IPA بر روی پوست ممکن است مسمومیت ایجاد کند. مقادیر کمی IPA بر روی پوست خطرناک نیست. تماس مکرر با پوست می تواند باعث خارش، قرمزی، بثورات پوستی، خشک شدن و ترک خوردن شود. تماس طولانی مدت پوست ممکن است باعث خوردگی شود.

این الکل به راحتی از طریق پوست جذب می شود، بنابراین ریختن مقدار زیادی IPA بر روی پوست ممکن است مسمومیت اتفاقی ایجاد کند. مقادیر کمی IPA بر روی پوست خطرناک نیست، اما تماس مکرر با پوست می تواند باعث خارش، قرمزی، بثورات پوستی، خشک شدن و ترک خوردن شود. تماس طولانی مدت پوست ممکن است باعث خوردگی شود.