اسید اسکوربیک چیست (ویتامین ث)
اسید اسکوربیک (ascorbic acid) یا ویتامین C یک ویتامین محلول در آب است که در شرایط مختلف برای افراد تجویز می شود. اسید اسکوربیک به شکل کریستال یا پودر سفید یا کمی زرد با طعم کمی اسیدی خرید و فروش می شود. این ترکیب به سرعت در معرض نور و هوا تجزیه می شود و پایداری کمی دارد. اسید اسکوربیک در الکل محلول ولی در کلروفرم، اتر و بنزن نامحلول است. فرمول شیمیایی آن C6H806 و وزن مولکولی آن ۱۷۶.۱۳ است. اسید اسکوربیک یکی از مواد تشکیل دهنده تعدادی ویتامین و برخی داروهای ضد سرفه و سرماخوردگی است.
بدن ما برای ساخت کلاژن برای سلامتی و ترمیم پوست، استخوان ها، دندان ها و غضروف ها به ویتامین C نیاز دارد. ما ویتامین C را از غذایی که می خوریم، به ویژه میوه و سبزیجات دریافت می کنیم. کمبود ویتامین C در رژیم غذایی ما در طی یک دوره زمانی می تواند منجر به بیماری به نام اسکوربوت شود.
روش تولید
تولید اسکوربیک اسید در سال 1933 توسط Reichstein ابداع شد. این روش دو سال بعد توسط Roche به یک روش صنعتی تبدیل شد.امروزه ویتامین ث بر اساس روندی که در طبیعت بوجود می آید بوسیله روش های صنعتی متعددی تولید می شود.
مواد اولیه برای تولید ویتامین ث ذرت یا گندمی است که از طریق تبدیل نشاسته به گلوکز توسط شرکت های بخصوص تولید می شود و سپس به سوربیتول تبدیل می شود. محصولات نهایی خالص بدست آمده (از سوربیتول) در یک سری از مراحل بیوتکنولوژی، فرآیندهای شیمیایی و چند مرحله تصفیه تولید می شوند. این ماده اولین بار از نشاسته ذرت ساخته شد و سپس با اعمال حرارت و استفاده از آنزیم ها به شکل شربت ذرت در آمد. قند ساده (شربت ذرت) به عنوان دی گلوکز (D-glucose ) شناخته می شود. این ترکیب به دی سوبیتول D-sorbitol تبدیل می شود که در ادامه فرآیند به ال- سوربوس L-Sorbose تبدیل می گردد.
این ماده با استون در دماهای پایین قابل ترکیب شدن است. سپس محصول با یک کاتالیزور که در این روش کاتالیست نیکل است اکسید می شود، اسیدشویی و سپس شسته می شود .
در نتیجه اسید گلوکونیک خشک تشکیل شده و در ادامه با اسید کلریدریک واکنش داده و آسکوربیک خام تولید می گردد. در آخرین مرحله ،اسید اسکوربیک را فیلتر، خالص، و سپس بوسیله یک آسیاب یا خردکن به ذرات ریز تبدیل می کنند. بطور خلاصه فرایند کلی شامل : هیدرولیز نشاسته، هیدروژناسیون، تخمیر، استونی کردن، اکسیداسیون، هیدرولیز و کریستالیزاسیون است. محصول نهایی به شکل قرص یا به عنوان یک پودر بسته بندی می شود تا به داروخانه ها و سوپر مارکت ها ارسال گردد.
آیا اسید اسکوربیک و ویتامین C یکسان هستند؟
بله، اسید اسکوربیک همان ویتامین C است که وقتی افراد آن را از رژیم غذایی خود به اندازه کافی آن را دریافت نمی کنند به عنوان مکمل غذایی استفاده می شود.
کمبود ویتامین C وقتی اتفاق می افتد که افراد غذای غنی از ویتامین C را به اندازه کافی مصرف نمی کنند یا دچار مشکلات سوء جذب روده ای هستند که ممکن است بر توانایی بدن آنها برای جذب اسید اسکوربیک تأثیر بگذارد. علاوه بر این، ویتامین C نمی تواند در بدن ذخیره شود، به همین دلیل بسیار مهم است که سعی کنید آن را تا حد ممکن در رژیم غذایی خود بگنجانید.
ویتامین C علاوه بر کمک به بهبود زخم ها و حمایت از سیستم ایمنی بدن به عنوان یک آنتی اکسیدان عمل می کند و از سلول ها در برابر رادیکال های آزاد محافظت می کند که ممکن است در بیماری های قلبی، سرطان و سایر بیماری ها نقش داشته باشد.
کدام میوه ها به طور طبیعی حاوی ویتامین سی می باشند؟
طالبی
مرکبات و آب میوه ها مانند پرتقال و گریپ فروت
کیوی
انبه
پاپایا
آناناس
توت فرنگی ، تمشک ، زغال اخته و قره قوروت
هندوانه
مصرف چه مقدار اسید اسکوربیک بی خطر است؟
ویتامین C را می توان به صورت خوراکی مصرف کرد، به صورت موضعی روی پوست استعمال کرد، به عضلات تزریق کرد یا از طریق وریدی مورد مصرف قرار داد. بزرگسالان بین ۱۹ تا ۶۴ سال به ۴۰ میلی گرم ویتامین C در روز نیاز دارند.
مصرف بیش از ۲۰۰۰ میلی گرم در روز به طور بالقوه خطرناک است و ممکن است باعث سنگ کلیه و همچنین اسهال شدید شود. توصیه می شود افرادی که در گذشته سنگ کلیه داشته اند بیش از ۱۰۰۰ میلی گرم اسید اسکوربیک در روز مصرف نکنند زیرا می تواند به طور بالقوه می تواند آنها را دوباره به سمت ایجاد سنگ کلیه سوق دهد.
چه زمانی باید اسید اسکوربیک مصرف کنم؟
درصورتی که پزشک دستورالعمل خاصی برای شما تجویز نکند می توانید اسید اسکوربیک را هر زمانی یادتان است قبل یا بعد از غذا مصرف کنید.
اگر به شما دستور داده شده است كه دوز بیشتر، یعنی بیش از ۲۵۰ میلی گرم مصرف كنید، به شما توصیه می شود آن را به دوزهای منقسم تقسیم كنید. اطمینان حاصل کنید که قبل و شروع مصرف اسید اسکوربیک چه زمان و چه مقدار از آن را باید مصرف کنید، زیرا عدم مصرف مقدار صحیح منجر به تجربه یک یا چند عارضه جانبی می شود.
آیا اسید اسکوربیک برای شما مضر است؟
همانطور که به طور کلی در مورد همه مکمل ها مشاهده می شود، مصرف اسید اسکوربیک در صورت رعایت دستورالعمل های سازنده و مصرف دوز مناسب برای شما بی خطر است اگر قصد استفاده از این مکمل را دارید، با پزشک خود صحبت کنید تا مطمئن شوید که مصرف آن برای شما مفید است.
عوارض جانبی مصرف اسید اسکوربیک چیست؟
عوارض جانبی که باید در اسرع وقت به پزشک یا متخصص بهداشت خود گزارش دهید شامل موارد زیر است:
واکنش های آلرژیک مانند بثورات پوستی، خارش یا کهیر، تورم صورت، لب ها یا زبان
مشکلات تنفسی
اسهال همراه با سردرد یا حالت تهوع
گرفتگی یا قرمزی پوست
درد در ناحیه کمر، پهلو یا معده
عوارض جانبی که معمولاً به مراقبت پزشکی نیاز ندارند شامل طعم بد دهان و ناراحتی معده است که در صورت ادامه یا آزار دهنده بودن به پزشک یا متخصص مراقبت های بهداشتی گزارش دهید.
هنگام استفاده از اسید آسکوربیک باید مراقب چه چیزهایی باشم؟
از یک رژیم خوب پیروی کنید. مصرف مکمل ویتامینه جایگزین رژیم غذایی متعادل نیست. برخی از غذاهایی که به طور طبیعی حاوی ویتامین C هستند شامل مرکبات، فلفل سبز، کلم بروکلی، کلم و گوجه فرنگی هستند. اگر دیابت دارید، دوزهای بسیار بالای اسید اسکوربیک می تواند در آزمایش تشخیص قند در ادرار تداخل ایجاد کند.
اگر سطح گلوکز ادرار خود را بررسی کردید با پزشک یا متخصص مراقبت های بهداشتی صحبت کنید. برای جلوگیری از ایجاد پوسیدگی دندان بعد از استفاده دندان ها را بشویید یا مسواک بزنید.
ایمنی :
اسکوربیک اسید بعلت اینکه محلول در آب و از طریق ادرار از بدن خارج می شود خطر زیادی ایجاد نمی کند.اما در دوزهای خیلی بالای اسید اسکوربیک ممکن است نامنظمی در ضربان قلب،اسهال و بیمارهای کلیوی بوجود آید.