استون چیست ؟

زمانی که نام استون شنیده می شود ، اولین چیزی که به ذهن عموم مردم خطور می کند ، خاصیت پاک کنندگی لاک این ماده شیمیایی می باشد . اما استون خواص و ویژگی های بسیار فراوانی دارد که این خاصیت یکی از هزاران خواص این ماده شیمیایی پرکاربرد است .

استون از خانواده کتون ها محسوب می شود و در واقع ساده ترین کتون موجود در زمین است و یکی از قوی ترین لکه برها محسوب می شود .

 

 

فرمول شیمیایی استون

استون با نام های دیگری همچون استن ، پروپانون ، دی متیل کتال ، دی متیل کتن ، کتن پروپان ، بتا کتن پروپان ، متیل کتن ، پیروستریک اسید ، پیروستیک اتر و Acetone نیز  نیز شناخته شده است . فرمول شیمیایی استون CH3COCH3 می باشد.

 

استون در واقع رایج ترین حلال آلی محسوب می شود که کاربردهای بسیار فراوانی دارد و به طور مستقیم و غیر مستقیم مورد استفاده قرار می گیرد . استون در بسیاری از واکنش های شیمیایی شرکت می کند و به انجام فرآیندهای گوناگون کمک می کند .

ویژگی های استون :

استون یک ماده شیمیایی کاربردی است که به صورت مایعی شفاف و بی رنگ یافت می شود . این ماده شیمیایی بسیار فرار بوده و باید در ظروف مناسب با درب محکم نگه داری شود .

استون یک ماده قابل اشتعال می باشد و به شدت آتش گیر است . به همین علت افرادی که با این ماده شیمیایی سر و کار دارند می بایست با این ماده دور از منبع حرارت کار کنند تا استون مشتعل نشود .

نقطه جوش استون

استون در دمایی معادل ۵۶ درجه سانتی گراد به نقطه جوش خود می رسد . این ماده شیمیایی خاصیت سمی دارد و در زمان استفاده از آن باید مراقبت های لازم صورت گیرد .

حلال بودن استون

یکی از ویژگی های استون حلالیت بسیار خوب این ماده شیمیایی در آب است . همچنین این ماده شیمیایی در بنزن ، متانول ، دی اتیل اتر و … حلالیت خوبی دارد . به همین علت این ماده شیمیایی با حل شدن در آب به عنوان حلال در انواع ترکیبات شیمیایی استفاده می شود .

 

آیا استون در آب حل می شود؟

در پاسخ باید گفت این ترکیب از جمله ساده ترین و کوچکترین کتون ها بوده که در آب، بنزن، اتانول، متانول، دی اتیل اتر و کلروفرم  محلول است.

 

عوارض و خطرات استون

استون یک ماده شیمیایی سمی است که استفاده از آن مستلزم رعایت نکات ایمنی می باشد .

در قدم اول استفاده از استون برای انجام واکنش های گوناگون ، می بایست در محیطی مجهز انجام شود تا در صورت بروز حوادث ، اقدامات لازم صورت گیرد .

عوارض استون روی پوست

استون اگر در مجاورت پوست انسان قرار گیرد می تواند موجب تحریک و التهاب پوست شود . در صورت بروز این حادثه پوست فرد را با صابون های ضدعفونی کننده با آب سرد شست و شو دهید و در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید . برای جلوگیری از بروز این گونه حوادث ، افرادی که با استون سر و کار دارند ، می بایست از لباس و دستکش های مخصوص استفاده کنند .

به علاوه اگر استون وارد چشم انسان شود ، می تواند باعث آسیب رسیدن به چشم فرد شود و در برخی از موارد این آسیب می تواند بسیار جدی شود و به قرنیه چشم فرد آسیب وارد کند .

حتی ممکن است فرد بینایی خود را از دست بدهد . به همین علت استفاده از عینک های مخصوص به افرادی که با استون سر و کار دارند ، بسیار توصیه می شود . در صورت بروز این گونه حوادث چشم فرد مصدوم را با مقدار زیادی از آب شست و شو داده و فورا به مراکز درمانی مراجعه کنید .

عوارض بوی استون

استنشاق یا بلعیدن این ماده شیمیایی می تواند آسیب های بسیار زیاد به دستگاه تنفس ، شش ها و سایر اعضای داخلی بدن وارد کند . در صورت بروز این گونه حوادث ، فرد مصدوم باید به سرعت به مراکز درمانی منتقل شود .

 

روش تولید استون:

استون در زمان های گذشته با روشی متفاوت از روش های امروزه تولید می شد. در واقع در زمان های قبل از جنگ جهانی اول استون به روش تقطیر خشک استات تولید می شد و در امور مختلف مورد استفاده قرار می گرفت.

اما امروزه روشی دیگر برای استون مورد استفاده قرار می گیرد. در این روش استون با تولید کومن تولید می شود که ماده ای به نام پروپیلن، ماده اصلی تولید آن می باشد. تولید کومن می تواند هم به صورت مستقیم و هم به صورت غیر مستقیم از این ماده تولید شود.

برای تولید کومن، دو ماده پروپیلن و بنزن، الکیله می شوند و در معرض هوا اکسیده می شود. حاصل این فرآیند، دو ماده شیمیایی فنل و استون می باشد.

 

کاربردهای استون:

برخلاف تصور بسیاری از افراد کاربرد استون تنها در صنعت تولید پاک کننده های لاک نیست، بلکه کاربردهای فراوانی در سایر صنایع دارد که به توضیح مختصر آنها می ‌پردازیم.

استون در صنعت تولید لوازم آرایشی:

استون را نوعی ماده افزودنی می دانند که در ساختار بسیاری از لوازم آرایشی حضور دارد. در واقع استون توانایی دناتوره کردن برخی از الکل ها را دارد، به همین علت در این صنعت پرکاربرد است. همچنین این ماده شیمیایی می تواند بویی خاص و منحصر به فرد به مواد آرایشی بدهد.

استون در صنعت تولید دارو:

یکی از خواص منحصر به فرد استون که در قسمت های قبل با آن آشنا شده اید، حلالیت خوب این ماده می باشد. به علت وجود این خاصیت، از استون در ساخت و تولید انواع داروهای مایع و قرصی استفاده می شود. در واقع این ماده شیمیایی می تواند به منسجم شدن اجزا فعال قرص ها کمک کند و مواد دارویی را متراکم تر کند.

استون در صنعت تولید رنگ:

استون ماده ای پرکاربرد در صنعت تولید رنگ می باشد. به گونه ای که از این ماده شیمیایی، هم به عنوان یک پاک کننده مورد استفاده قرار می گیرد و هم به عنوان نوعی رقیق کننده رنگ مورد استفاده قرار می گیرد.

در واقع ستون می تواند تمامی رنگ ها و اکریلیک ها را در خود حل کند و سطوح مختلف را عاری از هر گونه رنگی کند.

استون در صنعت تولید محصولات مراقبت شخصی:

از دیگر کاربردهای استون می توان به استفاده از آن در صنعت تولید محصولات مراقبت شخصی اشاره کرد‌. در واقع از این ماده شیمیایی برای تهیه و تولید انواع ضد آفتاب ها، محصولات پاک کننده و مراقبت از پوست و مو، محصولات مربوط به ناخن، تولید عطر و ادکلن و … مورد استفاده قرار می گیرد.

استون در صنعت الکترونیک:

کاربرد های استون به موارد فوق محدود نمی شود. این ماده شیمیایی در صنعت الکترونیک نیز مورد استفاده قرار می گیرد. در واقع استون برای پاک کردن و تمیز کردن وسایل الکترونیکی مورد استفاده قرار می گیرد و می تواند چسب ها و کثیفی هایی که با الکل پاک نمی شوند را تمیز کند.