ادت آ چیست؟
ادتا ماده ای است که به دلیل قابلیت ایجاد کلاته با یون های فلزی مختلف در بسیاری از صنایع مورد استفاده قرار می گیرد. داروسازی ، دندانپزشکی ، تصفیه آب ، نساجی ، تولید مواد شوینده و آرایشی بهداشتی از جمله صنایعی هستند که از آن استفاده می کنند .ادتا 2 سدیم و 4 سدیم شکل هایی از این ماده هستند که بیشترین میزان تقاضا را دارند.
اتیلن دی آمین تترا استیک اسید یا به اختصار EDTA ماده ای از خانواده آمینوپلی کربوکسیلیک اسیدهاست. این ترکیب حلالیت خوبی در آب دارد و بدون رنگ است که به صورت ادتا 2 سدیم و ادتا 4 سدیم موجود می باشد. این ماده جز ترکیبات کلاته کننده تقسیم می شود و می تواند یون های فلزی ای از جمله کلسیم را به راحتی کمپلکس نماید. همین خاصیت موجب افزایش کاربرد ترکیب فوق در شوینده ها و فرایند های تصفیه ی آب شده است.
فرمول شیمیایی : C10H14N2Na2O8
وزن مولکولی : 336.21 g/mol
ادت آ 2 سدیم
ادتا ۲ سدیم
اتیلن دی آمین تترا استیک اسید (ادتا) که به چندین نام دیگر نیز شناخته می شود، یک ماده شیمیایی است که از گیاهان چند فصلی به عنوان یک چربی محافظ حفظ می کند که به رشد ساقه کمک می کند و در حال حاضر برای اهداف صنعتی و پزشکی استفاده می شود. شکل ظاهری این ماده به صورت جامد بی رنگ و محلول در آب است که به طور گسترده ای برای حل کردن سنگ آهک استفاده می شود.
در صنعت، ادتا ۲ سدیم به طور عمده برای جداسازی یونهای فلزی در محلول آبی استفاده می شود. در صنایع نساجی، تغییر رنگ محصولات رنگی جلوگیری می کند.
همچنین در صنعت صنایع کاغذ و چوب، نیز مورد استفاده قرار می گیرد. به طور مشابه، ادتا ۲ سدیم به بعضی از مواد غذایی به عنوان نگهدارنده یا تثبیت کننده برای جلوگیری از رنگ آمیزی اکسیداتیو کاتالیزوری که توسط یون های فلزی کاتالیز می شود اضافه می شود.
در نوشابه حاوی اسیداسکوربیک و بنزوات سدیم تشکیل بنزن (سرطان زا) را کاهش می دهد. کاهش سختی آب در برنامه های لباسشویی و انحلال مقیاس در دیگهای بخار، همگی به مصرف ادتا وابسته است.
کاربرد ادتا 2 سدیم
در صنعت مواد شوینده به عنوان تثبیت کننده
در صنعت شیمیایی به عنوان حامل فلز در سیستم بازسازی
در صنعت آرایشی و بهداشتی به عنوان تثبیت کننده برای آماده سازی
در صنعت چاپ برای کنترل سختی و به عنوان تثبیت کننده
در صنعت خمیر و کاغذ از عملکرد یون های فلزی به خصوص از (Mn(II خودداری کرده
در صنعت نساجی ضمن گرفتن یون ها، از ایجاد ناخالصی در رنگ های سنتز شده جلوگیری کرده
بسته بندی و عمر مفید:
در شرایط مناسب ذخیره سازی، عمر مفید 36 ماه است.
نقش ادتا در شوینده ها چیست؟
شوینده های مختلف در آب های حاوی یون های کلسیم و منیزیم که از آن با عنوان آب سخت یاد می شود عملکرد پایینی دارند، استتفاده از ادتا در آنها باعث ایجاد کمپلکس و رفع سختی آب شده که همین موضوع میزان کف کنندگی و اثر بخشی این محصولات را افزایش می دهد .
روش تولید و تهیه ادتا:
این ماده به طور عمده از اتیلن دی آمین، فرمالدهید و سدیم سیانید به دست می آید. در این مسیر، نمک سدیم تشکیل می شود که متعاقبا در قدم های بعدی به شکل اسید در می آید.
ایمنی ادتا 2 سدیم
ادتا می تواند سمیت ایجاد کند، از طرفی آزاد سازی آن در محیط زیست باعث بروز خطران زیست محیطی خواهد شد، این محصول با ورود به خاک باعث کاهش جذب فلزات سنگین شده و از طرفی وارد شدن آن به آبهای زیرزمینی سبب آلودگی این منابع می گردد. از طرفی در محیط های صنعتی وآزمایشگاهی نیز ممکن است خطراتی ایجاد کند که از جمله آنها استنشاق یا تماس طولانی مدت با پوست یا چشم بوده که ممکن است باعث تحریک و قرمزی پوست یا تحریک سیستم تنفسی شود.
به عنوان نوشیدنی مصرف نکنید، از تماس با پوست جلوگیری کنید و از چشمانتان دور نگه دارید. از عینک ایمنی و ماسک استفاده کنید.
ادت آ 4 سدیم
ادتا۴ سدیم ادتا نام اختصاری ماده ای به نام اتیلن دی آمین تترا استیک اسید است.
ماده ای شفاف ، بی بو و قابلیت حل در آب و اسید را نیز دارد اما در الکل ها غیر قابل حل است. ادتا ۴ به صورت کریستال های سفید رنگ با خاصیت اسیدیته ۱۰٫۸ pH در بازار موجود است .
کاربرد های ادتا 4 سدیم:
✔ ادتا 4 سدیم در پزشکی هم نقش مثبتی داشته است و به عنوان نمونه مصرف آن باعث حذف آهن اضافی از بدن می شود و بیماری تالاسمی را درمان میکند.
✔ حتی دندان پزشکان هم از آن استفاده میکنند و برای حذف لکه لایه ای بر روی دندان و آماده سازی کانال دندان برای پر کردن آن مورد استفاده قرار میگیرد.
✔ این محصول در جهت انحلال رسوبات الکلی کارایی بالایی دارد و به شکل گسترده ای از آن استفاده میشود. البته عمده مصرف صنعتی این ماده، جداسازی یون های فلزی موجود در محلول های آبی می باشد.
✔ تقریبا در بیشتر مواد شوینده از ادتا استفاده میشود چراکه باعث رسوب یون های فلزی میشود و در نتیجه باعث تمیزی میشود.
✔ ادتا ۴سدیم یکی از عواملی است که باعث تثبیت مواد آرایشی-بهداشتی میشود و بعلاوه در جهت نرم کنندگی موها و رنگ مو هم کاربرد دارد.
✔ این ماده در صنعت نساجی هم استفاده گسترده ای دارد و از آن برای گرفتن یون و در نتیجه افزایش خلوص رنگ های سنتزی استفاده میکنند.
جداسازی یون های فلزی
ادتا 4 سدیم یک کلاته کننده میباشد. از عوامل کلاته کننده می توان به ترکیبات عالی ای که باعث هماهنگی یون های فلزی در ساختار دایره وارشان میشود.
بیشتر موادی که کلاته کننده هستند از اکسیژن، گوگرد و نیتروژن برخوردارند. خوب است بدانید کلات های 5 و 6 حلقه از قدرتمند ترین ساختار برخوردارند.
ادتا 4 سدیم همچنین حاوی اتم های هماهنگ بسیار زیادی است.
کارایی های ادتا 4 سدیم؛
پایدار کردن فلزات در برابر حلال های آلی
پوشش دهی یون های خاص
جداسازی یون های فلزی
تیتراسیون کلاته